Orta məktəblərin rus bölməsində I siniflərə qəbulda yaranan ciddi problem həll edilməmiş qalıb. Övladlarının rus bölməsində təhsil almasını istəyənlər məktəblərdə boş yer tapmaqda çətinlik çəkirlər. Səbəb isə Bakı məktəblərinin rus bölməsində yenidən sıxlığın müşahidə olunmasıdır.
Qeyd edək ki, artıq bir neçə ildir Bakı məktəblərində analoji vəziyyət təkrarlanır. Buna səbəb isə övladının rus bölməsində təhsil almasını istəyən valideynlərin sayının ilbəil artmasıdır. Vəziyyət o həddə çatıb ki, öz yaşadıqları ərazidə rus bölməsində yerlər dolduğundan, valideynlər tədris dili rus dilində olan digər məktəblərə üz tutmaq məcburiyyətində qalıblar.
Həmsöhbətimiz Günel Məmmədova da belə valideynlərdəndir. Onun sözlərinə görə, yaşadığı Nizami rayonundakı 61 saylı məktəbdə rus bölməsində yer qalmayıb. Odur ki, övladının rus dilində təhsil alması üçün tədris dili rus dilində olan başqa məktəbi seçmək məcburiyyətindədir. G. Məmmədovanın fikrincə, rus bölməsinə I sinfə sıxlığı yaradanlar, rus dilində iki kəlmə bilməyənlərdir. Onun sözlərinə görə, həmin valideynlərin bir qismi dəbə görə, digər qismi isə övladının gələcəyini düşünərək uşağının rus bölməsində təhsil almasını istəyir: "Əgər bu gün çox yerdə rus dilini bilmək üstünlük kimi qəbul olunursa, onda dövlət bunu nəzərə alıb tədris dili rus dili olan bölmələrin sayını artırmalıdır. Əks halda, bizim kimi valideynlərin durumu bundan da pis olacaq. Çünki biz özümüz rus bölməsində təhsil aldığımızdan, övladımızın dərslərinə digər tədris dilində kömək edə bilməyəcəyik. Ona görə də məcburuq ki, uzaq da olsa tədris dili rus dilində olan məktəbi seçək".
Sputnik Azərbaycan-ın məsələ ilə bağlı sorğusuna Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsindən (BŞTİ) verilən cavabda isə bildirilir ki, bu il ilk dəfə olaraq tədris digər dildə aparılan bölmə üzrə I sinfə qəbul zamanı uşaqların şifahi nitq bacarıqlarının qiymətləndirilməsi ilə bağlı müsahibədən müsbət nəticə əldə edən uşaqların hamısının yerləşdirilməsi təmin edilir. Odur ki, istənilən halda uşaqların məktəbə qəbulu məsələsində valideynlərin narahatlığına əsas yoxdur:
"Bu il ilk dəfə olaraq tədris digər dildə aparılan bölmə üzrə uşaqların şifahi nitq bacarıqları yoxlanılıb, müsahibələr keçirilib. Bakıda müsahibə üzrə 9 mərkəz fəaliyyət göstərib. Mərkəzlərin işi canlı izlənilib, prosesdə valideynlərin iştirakı təmin olunub və müsahibənin videoyazılışı aparılıb. Uşaqların şifahi nitq bacarıqlarının qiymətləndirilməsi ilə bağlı müsahibədən müsbət nəticə əldə edən uşaqların hamısının yerləşdirilməsi təmin edilib".
İdarədən bildirirlər ki, tədris digər dildə aparılan bölmə üzrə məktəb seçimi zamanı ilkin olaraq ümumi təhsil məktəblərinin müəyyənləşdirilmiş ərazisində yaşayan valideynlər övladlarını qeydiyyatdan keçirə bilirlər: "Qalan boş yerlərə isə digər ərazilərdə yaşayan uşaqların yerləşdirilməsi təmin edilir. Ümumiyyətlə, I sinfə qəbul prosesində bütün uşaqların təhsil hüququ tanınır və təmin edilir. Dövlətin verdiyi təhsil imkanlarından hər kəsin bərabər səviyyədə yararlanmasına şərait yaradılıb".
BŞTİ-dən həmçinin qeyd edirlər ki, I sinfə qəbul üzrə statistik təhlillər deməyə əsas verir ki, Bakıda tədris digər dildə aparılan bölmə üzrə son illərdə 1-ci sinfə qəbul olan şagirdlərin sayında kəskin artım və ya azalma müşahidə olunmayıb. Üstəlik, 2019-2020-ci tədris ili üçün I sinfə şagird qəbulu prosesində şagird yerləri tutulmuş və yaxud qəbulu üstünlük hüququ əsasında aparılan məktəblərdə valideynlərə daha bir imkan yaradılıb. Belə ki, şagird yerləri tutulmuş və yaxud qəbulu üstünlük hüququ əsasında aparılan məktəblərdə valideynlər boş yerlər yarandığı halda sorğu yerləşdirilməsi üçün növbəyə yazıla bilərlər: "Növbəlilik" funksiyası valideynlərin istədikləri məktəbləri seçmək imkanlarının artırılması məqsədlərinə xidmət edir.
"Növbəlilik" funksiyası I sinfə şagird qəbulu prosesində şagird yerləri tutulmuş və yaxud qəbulu üstünlük hüququ əsasında aparılan məktəblərə şamil olunur. Növbəyə ancaq hər hansı məktəbə sorğusu yerləşdirilməyən valideynlər (qanuni nümayəndələr) yazıla bilər. Şagird qəbulu üstünlük hüququ əsasında aparılan məktəblərdə siniflər üzrə boş yerlər olduqda valideynlərə bəzi seçimlər verilir. Birinci bənddə - valideynin "üstünlük hüququm var" - lakin həmin məktəbdə şagird yerləri tutulubsa, bu zaman valideyn qeydiyyatdan keçir, uyğun üstünlük hüququ bəndini seçərək, məktəbə növbəyə yazılır, onun qeyd etdiyi üstünlük hüququnun doğruluğu 3 iş günü müddətində sistem tərəfindən təsdiqləndiyi halda, valideyn avtomatik növbəyə yazılır. İkinci bənddə - "üstünlük hüququm yoxdur" - birbaşa növbəyə yazıla bilər. Yəni valideyn qeydiyyatdan keçib, məktəbə sorğu yerləşdirmədən birbaşa növbəyə yazıla bilər. Bu kateqoriyadan olan məktəblərdə şagird yerləri tutulduqdan sonra növbədə olan və prioritetlərə cavab verməyən sorğular silinə bilər. Bu barədə valideynə bildiriş göndərilir".
O ki qaldı əlavə tədris dili rus dilində olan məktəblərin açılması təklifinə, idarədən bildirirlər ki, ümumiyyətlə növbəti tədris ilində I siniflərdə şagird sayı cari tədris ilində IV siniflərdə dərs deyən müəllimlərin dərs apardığı sinif otağının tutumuna uyğun olaraq müəyyənləşdirilir. Əlavə müraciətlər olduğu təqdirdə məktəbin şagird tutumu və kadr imkanları nəzərə alınaraq əlavə siniflər açılır. Məlumat üçün onu da qeyd edək ki, Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin tabeliyindəki məktəblərdən yalnız 125-də tədris digər dildə aparılan bölmə fəaliyyət göstərir...
Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında millət vəkili, dilçi alim Nizami Cəfərov isə deyib ki, rus dilində təhsilə kütləvi meyllənmə müsbət hal olmasa da, burada məkan anlayışı da nəzərə alınmalıdır: "Əlbəttə ki, hər kəsin öz ana dilində təhsil alması daha yaxşı olardı. Amma Rusiya məkanı anlayışı var. Hadisələr göstərir ki, bizim uşaqlar üç dili bilməlidir. Bunlar Azərbaycan, rus, ingilis dilləridir. Bu, artıq gerçəklikdir. Eyni zamanda da rus bölməsində təhsil alan şagirdlərin qarşısına da ana dilini bilmək tələbi çıxacaq. Bu, həm də bizim dünyaya inteqrasiyamız deməkdir. Rus dili hələ də bizim üçün vacibliyini saxlayır. Çünki mühit elədir ki, rus dilinə tələb var. Hətta deyim ki, rus dilinə maraq Türkiyədə də artıb. Amma bütün hallarda, istənilən bölmədə təhsil almalarına baxmayaraq, hər bir vətəndaş üçün ana dilini bilmək bir mənəvi borcdur. Bununla belə, yalnız ana dilini bilməklə insandan mütəxəssis olmur. Bircə Azərbaycan dilini bilməklə heç bir adamdan ana dili üzrə də mütəxəssis olmur. Ona görə də bu üç dil az və çox mütləq öyrənilməlidir..."
Azərbaycanda rusca təhsil DAVASI... - "...valideynlərin durumu bundan da pis olacaq"
